sezoensgebonden voeding Oost vs West

Seizoensgebonden voeding : oosterse traditie vs westerse wetenschappen en westerse traditie
(voorlopige stand)

-Gezellige avonden

De avonden vallen vroeg, de dagen zijn kort, de avonden lang…
Stilaan hebben we het element aarde verlaten, het nazomertje, indian summer of
zo je wil het”Michielszomertje”. De nazomer heeft dit jaar het tekort aan zonlicht dat we
tijdens de zomer hadden ruimschoots vergoed. De yange periode (zomer: vuurelement)
had ons wat minder verwend dit jaar.
Uiteindelijk zitten we nu in het element metaal(echte herfst/begin winter) en gaan stilaan naar het element water(diepe winter) toe. Tijdens de lange gezellige avonden vinden we tijd om
bij een gezellig haard te veryinnen, mijmerend tot rust komen, voor het yange vuur dat ons aan de warmte van de zomerse zon herinnert…ach ja herinneringen, mooi, bij een glaasje bruine trappist, een bakje okkernoten… Vuur, de dieprode kleur van warmte…

Zoals ik al zei; we zijn nu in de yinne fase van de cyclus beland: metaal en uiteindelijk volgt water. Hieronder zie je een voorstelling van de 5 elementen, een kapstokje om de tekst te volgen, zo je wil.
Samen met een woordje uitleg…

Ik geef even de corresponderende meridianen yin/yang (substantie/energie) bij elk element:

1.water : nier/blaas
2.hout : lever/galblaas
3.vuur : hart/dunne darm en pericard/driewarmer
4.aarde : milt/maag
5.metaal : long/dikke darm

- Sheng cyclus, verwekkende cyclus, ouder - kind cyclus

Water voedt hout het laat dus hout groeien; hout op zijn beurt doet vuur branden; uit het vuur komen weer assen (aarde); in de aarde zit metaal en tenslotte smelt metaal weer tot het element water. Dit noemt men ouder - kind relatie, de ouder voedt het kind. Deze volgt de cirkel tussen de elementen met de richting van de wijzers van de klok mee.
Moest dit de enige relatie zijn zouden we in een versnelling komen die alles verbrandt…
Stel u even voor: hout voedt het vuur, laat het vuur branden. Het kind(vuur) zal al het hout opbranden tot er geen hout meer overblijft en dan uiteindelijk samen met de ouder ten onder gaan. Gelukkig is er de grootouder – kleinkind relatie…

-Ko cyclus, controlerende cyclus, grootouder - kleinkind relatie

Daar waar de ouder zich volledig opoffert voor het kind, is er nog de grootouder, deze heeft het al eens meegemaakt en weet de dingen te relativeren. Hij/zij zal regulerend, remmend optreden. In dit geval is de grootouder van vuur, water…Het element water zal er voor zorgen dat het vuur niet al het hout opbrandt. Het houdt de zaak smeulend. Het kleinkind is belangrijk, maar zo ook het kind. De regulerende taak van de grootouder. Zijn/haar eigen kind een beetje intomen in zijn/haar enthousiasme om zich te geven…
Deze cyclus vormt de stervormige figuur en volgt ook de richting van de wijzers van de klok.

-Subtiel evenwicht

De elementen bevinden zich in een subtiel, verfijnd evenwicht. Je merkt dat een verstoring enorme gevolgen met zich mee kan brengen. Ze zijn allen met elkaar verbonden op meerdere wijzen.
Prachtig toch, hoe die “oude Chinezen” een model ontwierpen dat zoveel kan verklaren, ja zelfs voorspellen, wat rondom zich en in zichzelf afspeelt!

Zo, tot hier de korte vereenvoudigde verduidelijking van bovenstaande figuur.
Heel interessant wordt het als aan deze elementen de meridianen met corresponderende organen worden toegevoegd.
Hieruit kan je heel interessante relaties ontdekken. Laten we nu even bij element metaal blijven, daar wou ik het dezer dagen over hebben…
We zien dat in het element metaal, long(yin) en dikke darm(yang) staan. Het element long met zijn yange kompaan dikke darm staan nu centraal…In deze periode beschermt de long als een metalen schild ons tegen infecties, een echt harnas, een warme trui…

Ooit kwam ik op bezoek bij mijn vriend /osteophaat Michel Leduc, ik stelde vast dat hij verkouden was. Ik vroeg; “heb je last van je longen?”.
Hij antwoordde ; “Neen, ik heb eerder last van slecht werkende dikke darm en maag”.

Vele infecties komen nu binnen via de luchtwegen. Als we even onze cyclus bekijken, zien we dat de long bijgestaan wordt door de dikke darm en als we naar de ouder gaan kijken van metaal, namelijk aarde: zien we daar milt/maag staan.
We moeten dus onze longmeridiaan goed voeden, dat doen we door de ouders te versterken, zodat ze de long kunnen voeden…

Milt/maag en long chi-kungs zijn in deze tijd van het jaar “warm” aan te bevelen.
Vergeet echter niet dat de meest volledige chi kung nog steeds de tai chi chuan vorm in zijn geheel is…Dus jammer voor de windowshoppers…
De milt als scheidsrechter ; als orgaan scheidt de milt oa. oudere minder goed functionerende bloedcellen van gezonde bloedcellen. De maag als rechtstreekse beschermer van long.
In eerste instantie scheidt de miltmeridiaan yinne infecties. Zij zijn over het algemeen, zoals de meeste yinne infecties snel merkbaar, meestal goed te genezen en brengen waterachtige afscheiding met zich mee; bv. verkoudheid, keel- en oogontsteking : meestal viraal van oorsprong, enz…

Wanneer er echter sprake is van secundaire infecties, treedt de yange maagmeridiaan in actie, kenmerkend zijn etterachtige afscheidingen. De verkoudheid wordt een bronchitis, een longontsteking.

Dus eigenlijk zijn koorts(milt) en ontstekingen(maag) afweermechanismen, genezingswijzen van ons lichaam. Opgelet met te snel koortsremmers nemen! De yange lichaamsverhoging verminderd de vermeerdering van de virussen, virussen zijn temperatuursgevoelig.

Ontsteking is een veryanging van het systeem(maagmeridiaan) om alsnog tot genezing te komen. Antibiotica is een koud(yin) medicament en gaat de ontsteking tegenwerken, maar neemt de diepere oorzaak van de ziekte niet weg!
De blaadjes van de boom worden bruin, men verft ze gewoon terug groen. De Chinese geneeswijze gaat kijken naar het totaalbeeld(holoistisch), heeft de boom genoeg/te veel water, staat ze goed/verkeerd in de zon of schaduw enz…

Misschien is het gewoon herfst? :-)

Yange infecties, ziektes zijn meestal minder merkbaar in het begin, maar zijn des te schadelijker op termijn. De meeste kankers zijn yang, op enkele yinne uitzonderingen na, hoge bloeddruk, verkeerd hoge cholesterol zijn yang van aard…

-Orgaanklok

Als we de orgaanklok even bekijken zien we het volgende:
Dikke darm optimale Qi van 5uur tot 7uur
Maag optimale Qi van 7uur tot 9uur…
Dus ideaal zou zijn eerst ‘s morgens na ontwaken stoelgang dan ontbijten…
Ook is het volgens mij niet toevallig dat net nu, in deze tijd van het jaar Wu Wei weer aanvat met de zwaardvorm lessen, zwaard = metaal…
Volledigheidshalve geef ik een overzichtje van de orgaanklok.
Wanneer je bijvoorbeeld regelmatig na middernacht wakker wordt, kan dat wijzen op leverexces…
Mensen die rond de middag na het eten slaperig worden kampen met een zwakke Qi van de lever…
Ook doen hartinfarcten zich meestal rond de middag voor en hartstilstanden rond middernacht. (optimale Qi / minimale Qi)
Opgelet, wees niet te snel met conclusies, speel niet zelf voor doktertje, ga naar een (traditioneel of klassiek geschoold erkende)arts of erkende acupuncturist ed. in geval van problemen. Merk ook op dat wij sinds de tweede wereldoorlog in de winter nog steeds een uur voor staan op Zulutijd, de echte zonnetijd. In de zomer lopen we zelfs twee uur voor!

Wanneer je dat nu linkt aan de meridiaanklok, krijgen we een overzicht van hoe de meridianen elkaar onderling energie uitwisselen :

Longyin - dikke darmyang – maagyang – miltyin – hartyin - dunne darmyang – blaasyang -nieryin – pericardyin – driewarmeryang - galblaasyang-leveryin en zo weer naar longyin…

We zien dus yin- yin / yang- yang overdracht.
In ons schema gaan we van

Metaal –aarde – vuur – water – vuur - hout en dan weer de cirkel rond.

-Voedsel, dus

We weten nu dat in deze tijd van het jaar onze voeding van groot belang is, meer dan in andere tijden van het jaar. In de lente en zomer mogen we al wat meer zondigen. In de herfst en winter worden voedingsfouten sneller afgestraft door ziektebeelden van allerlei aard.
Maar wat leert de Chinese geneeskunde ons nu?
We hebben niet veel in hand als mens, dat besef ik, morgen is het misschien met mij/ons gedaan, maar we moeten toch wel beseffen dat een juiste seizoensgebonden voeding een grote invloed heeft op onze gezondheid en welbehagengevoel, zowel lichamelijk als geestelijk.

Vergeet niet dat hersenen slechts darmen zijn die toevallig in ons hoofd liggen!(Cfr één of ander “oude Chinees” :- )

Ik spreek opzettelijk over juiste seizoensgebonden voeding en niet over gezonde voeding, dieetvoeding enz…Daar is al genoeg over geschreven, vind ik zo.

We gaan naar een yinnere,koudere periode, dus verwarmend voedsel is nu aan te bevelen, zo eenvoudig is dat, yin en yang moeten navenant zijn.

-Wat te verstaan onder verwarmend voedsel…

Eerst en vooral yin en yang zijn relatieve begrippen en met elkaar als het ware onlosmakend verbonden, je kunt de wereld en dus ook voeding niet zomaar opdelen in yin en yang. Dat zou al te simplistisch zijn en dat is niet simpel ;-) (cfr Walter)
Het moet dus simpel zijn.

Voorbeeld: een zonnige dag wordt als yang beschouwd, de nacht als yin…maar wat met een bewolkte dag? Tegenover de nacht is zij zeker yang, maar tegenover een zonnige dag is ze yin te noemen…Om dan nog maar te zwijgen over een nacht met volle maan, halve maan enz…

Laten we dus spreken over verwarmende voeding…Dan is de stelregel:

Wortelen, bollen, knollen, noten en zaden!

Yang, verwarmend staat voor geconcentreerd, bol, rond krachtig, actie!!!
Zij staan garant voor yanger, verwarmend voedsel: wortelen, ui, look, prei, bonen, erwten,linzen, spruiten en alle kolen, behalve bloemkool en brocoli, deze zijn verfrissend.
Zij bevinden zich nu in het eindpunt van de yinne fase, de beweging, de groei is gestopt. Nu op dit moment verenigen yin en yang zich. Ze zijn klaar om na de winter een nieuwe yange uitspatting te geven, de doorschiet.
Zij verzekeren ook actie ja, ja : windjes als gevolg van de kolen geurtjes langs onder en ook nog van boven als je daarbij een flinke portie look eet! :-)
Merk dus op dat de vezels van koolplanten de dikke darm ontslakken ze nemen als het ware verteerde en onverteerbare etensrestjes mee naar buiten., ze ontgiften dus.
Ze maken weer plaats vrij in de dikke darm , zodat de maag zijn werk kan doen.
Stoofpotjes, preisoep, erwtensoep, hutsepot, verhit voedsel (yang), zuurkool en dergelijke zijn nu ideaal…

Wist je dat vroeger de schepen enkel kaas, brood en zuurkool meevoerden op de lange zeereizen? Zuurkool bezorgde de nodige vitamine toevoer, onontbeerlijk als je geen andere vitamine-(c ed...) bronnen had die je zo lang kon bewaren op de boot.Voor de periode dat men kool wist ingezuurd mee te nemen stierven de zeelui dikwijls onderweg van scheurbuik, ze begrepen het niet, want als ze even aan land kwamen verdwenen de symptonen.Men kan ook paprika ed. inzuren, hier is dat niet de gewoonte, in Polen is dat meer ingeburgerd...

Sla, koude salades zijn nu niet zo ideaal, ze zijn eerder verkillend te noemen.

-China vs Europa

De oude Chinese traditie prefereert in deze tijd van het jaar dus vewarmende voeding, hoe kunnen we dat nu vertalen naar een westers inzicht?

De Chinese geneeskunde maakt gebruik van een model waar zowel water-en warmtehuishouding verklaard worden ( drievoudige verwarmer). Hier legt men een verband tussen aardse-,menselijke- en hemelse organen.

Je hebt prenatale energie (ming-men punt in de nieren) en postnatale energie. De prenatale gebruik je langzaam maar zeker op, het komt er dus op aan zoveel als mogelijk postnatale energie op te wekken (voeding, state of mind, chi kungs...) om de prenetale energie te sparen, dit gaan we hier niet uitvoerig behandelen, het zou ons te ver brengen.

De oude Taoisten waren nog niet bekend met het later door Boeddhisme ingevoerde begrip reincarnatie, de enige manier die zij zagen om wijs en één te worden, was oud worden. Lang leven, dus om wijsheid te vergaren en door te geven, niet uit egoisme, maar bekommerd om de mensheid, als het ware. Boeddhisme gaf de mens meerdere levens de tijd om te evolueren...Ook dit is weer een ander verhaal...

Een goede stelregel kan zijn; “eet wat het seizoen te bieden heeft.”
Nu zijn wortelen, rapen, kolen ed. voorradig, ga maar even een moestuin bezoeken, je ziet wat er nu staat, wel met deze groenten zit je nu goed.
Bekijk het even yin/yang… Al deze groenten bevatten vele voedingstoffen, ze zijn geconcentreerd, in groeistilstand gekomen (yin en yang/substantie en energie zijn nu verenigd) om de winter te overleven.
Bij beweging scheiden de yin en yang, bij stilstand verenigen ze zich. Vertaal beweging nu even in de term “groeien” en we komen een stap dichter bij een inzicht. Na de winter zullen ze doorschieten…Ze staan aan de vooravond van een yange explosie….
Neem nu sla als voorbeeld, deze eerder verkillende, verfrissende groente heeft veel zonlicht nodig, welk nu niet veel aanwezig is. Ze moet dus geforceerd geteeld worden onder glas en kunstlicht…

-Wetenschappelijk Westers bekeken met verregaande Oosterse gevolgen:

Voor het kweken van sla wordt (kunst)mest gebruikt in een verwarmde energie verslindende kunstmatig verlichte serre, deze tijd van het jaar. Doordat deze groente nu zonlicht tekort komt blijven de nitraten in de sla aanwezig, die normaal onder invloed van zonlicht worden afgebroken.

Door deze sla te eten komen deze nitraten in je lichaam. Deze moeten door de nieren weer worden gefilterd (nier/blaas = water = winter), deze overbelasting van de nier zal op zijn beurt weer nier/blaasmeridiaan gevolgen hebben. Dit vertaalt zich veelal in lage rugpijn, kniepijn, last aan de achilles enz…

De afscheiding van afvalstoffen belast de nieren, door de koude drinken en zweten we ook al minder.
Wij kunnen nier en blaas een beetje helpen door eens naar een sauna te gaan, of warm ingeduffeld buiten wat te joggen of wandelen, of gewoon wat buiten in de moestuin werken, ze winterklaar maken, bovendien genieten we dan nog wat van extra licht, wat we zo al tekort komen in de winter. Zonlicht is essentieel om pro-vitamine A om te zetten.
Vergeet hierbij niet voldoende water te drinken.

Oost en West gaan dus hand in hand, ze spreken elkaar dus niet tegen.

Oef..een conflict tussen middelen, ja dat kan nog, maar niet tussen inhouden, dat zou erg zijn (zie “bergen”).

Een vriend klaagde over lage rugpijn, hij was al naar dokter en specialisten geweest, ze konden niet direct iets vinden. Toen ik hem vroeg hoe zijn dieet eruit zag zei hij: “ik eet heel gezond, elke dag verse sla en veel fruit zoals sinaasappels enz …” Tja , wie zei ook alweer : tussen de wereld van de wetende en die van de onwetende is een wereld van verschil…

Als je dan perse sla wilt eten, eet dan seizoensgebonden sla, een “sla-type” dat weinig licht nodig heeft, zoals het nu meer vewarmende veldsla. Deze slaat minder nitraten op omdat deze“slasoort” wintervast is. Eigenlijk vervullen de bladeren die in rozet groeien dezelfde functie als een bol of knol,nl: voedsel opslaan,vasthouden om deze na de winter af te staan aan een stengel met bloemen. Dus weer een soort stilstand, waar yin en yang verenigd zijn.

Of wat dacht je van molsla?

Vroeger gingen de mensen in de winter de weide in en keken onder de molshopen of er een paardebloem(pisbloem zeggen we thuis) onder bedolven lag, deze smaakte niet bitter, hij was door “bereiding” van de mol ontdaan van voor de mens giftige stoffen, die nogal bitter smaken.
Hieruit is men op het idee gekomen witloof, cichorei enz… te kweken, allen eerder yang te noemen omwille van de behandeling. Dus nu ideaal voor consumptie.

Herinner in een vorige tekst “een kleine denkoefening” hoe vleermuizen die in zeer yinne omstandigheden (nacht) leven hun gehoor dat normaal yin is hebben gevolueerd tot een yang zintuig, zij bepalen nu zelf uit welke richting zij willen horen, ze horen gericht (soort radar systeem) bijna zoals de ogen gericht kunnen kijken.…

Welnu, gelukkig reageert de natuur steeds met yin op yang en yang op yin…

Wij mensen dikwijls uitgezonderd, jammer genoeg. Dikwijls reageren we yang op yang of yin op yin, het eerste explodeert in kwadraat, gericht en juist daardoor zijn doel missend, het andere tot verstilling, depressie, vermoeidheid enz...

De bladeren van de paardenbloem zijn geen voedingsstofopslagbladeren in rozet zoals bij veldsla, maar vervullen dezelfde functie zoals bij de slaplant, zuivere fotosynthese voor de groei van de plant.
Maar door afdekking door aarde(yin element) van het yange zonlicht (vuur) komt deze plant in een yinne omgeving terecht. Hierop reageert ze door zich te concentreren, het samenhouden van voedingsstoffen, voedingstoffen naar binnen te brengen, tot er zich een moment aanbiedt dat ze weer in zonlicht terecht komen. Er onstaat een groeistilstand, yin en yang verenigen zich. Het einde van het yin proces. Als er weer zonlicht komt kunnen zij hun yange groeiexplosie loslaten en terug uitschieten, yin en yang worden dan weer gescheiden.Wachtend op de lente, op het toevallige moment dat een argeloos koebeest de molshoop vertrapt. Een sprankeltje zonlicht is dan voldoende om het uitdeinende, groeiende proces dan weer in actie te laten treden.Komt er geen beestje langs, dan komt er geen zon en sterft de plant stillletjes af, dan is het te laat...

Zo ook verinnerlijken wij onze tai chi , wij zoeken een juiste yinne fase om een juiste yang voor te bereiden. Op het dieptepunt van de chi, verenigen zich yin en yang.
We laten ons zinken in het moeras, we trachten niet te spartelen want dan dreigen we voorover te vallen en te verstikken, verdrinken.
Wanneer we ons rustig laten zakken tot op de bodem van het moeras, waar we weer vaste grond hebben duwen we ons af. Net voor de afstoot zijn we op het maximum van yin, de beweging stopt, yin en yang (sustantie en energie) verenigen zich, we zijn zoals de uibol, schijnbaar in rust, klaar om te exploderen... De yinne fase is lang en rustig, de yange fase is kort, krachtig en duidelijk, zij explodeert niet gericht, ze explodeert in alle richtingen, zoals een bom.

We kunnen er allen maar op hopen dat het moeras niet te diep is, anders verdrinken we toch. In het andere geval verdrinken we al spartelend vast en zeker.

Zijn we te vroeg met afduwen, raken we geen grond, een slag in het water, zijn we te laat dan verdrinken we. Het komt er dus weer op aan op tijd het keerpunt (hua) aan te voelen en te nemen, zo ook in de tai chi...

Soms zie ik mensen tai chi beoefenen zonder ook maar een sprankeltje yang naar buiten te laten, vermoeiend en deprimerend moet dat zijn. Ze blijven rondzweven in het moeras. Ze maken alles klaar om naar buiten te komen, maar sluiten de poort.

Anderen zijn dan weer met een soort gymnastiek, coördinatieoefening bezig, zeer frustrerend..."Hoe moet die voet staan, de handen, naarwaar moet ik kijken?". Ze nemen geen yin, geen verinnerlijking, enkel stress schiet dan over. Ze jagen zich dan zo op tijdens een les tai chi, dat ze opgejaagd buiten gaan. Ja, ze zouden nogwel hoge bloeddruk en hartkwaal kunnen over houden aan tai chi ;-)

(Hierin herken ik mijn vroegere zelf, nog niet eens zo lang geleden, ach ja, ik geef toe, nu nog steeds zo af en toe ;-)

Knollen en bollen zijn het eindpunt van de yinne fase, zij zijn klaar voor de ultieme yange fase,nl. uitschieten in de lente, zij leiden een latent, conserverend, geconcentreerd, samengebald leven (yin en yang verenigd). Deze voeding is daardoor eerder warm te noemen, de yang is de volgende logische stap…
Een zelfde procedure speelt zich af bij zaden en noten, vewarmende voeding dus…
Let wel, in de yinne fase zijn yange en yinne fasen en andersom (zie tekst de grote yin en de vele kleine yinnen). Een plant kan bijvoorbeeld groeistilstand ondergaan, bij droogte enz…

De ui is bijvoorbeeld eerst een zaadje (yin en yang verenigd). Komt het zaadje in scheut, heb je een lenteui, zij is verfrissend van aard. Alles gaat naar buiten, naar boven (yin gaat van onder naar boven, richting yang, hemel). Ideaal voedsel in de lente (element hout, alles groeit). Na deze fase begint de bolvorming, voedingsstoffen worden naar beneden gebracht, de bol...Nu gaat het richting beneden (yang gaat van boven naar beneden, naar yin, aarde). De bladeren sterven af, de plant verenigd yin en yang, komt tot winterrust. De plant is nu in rust. Echter nog niet klaar voor consumptie, het is een tweejarige plant, het is nu een zogenaamde "plantui" geworden.

Het volgende jaar schiet de ui weer uit en ondergaat een soortgelijke fase. Op het einde is de ui zeer dik geworden en klaar voor consumptie. Op dit moment oogst de "betere" tuinier de ui, hij weet, voelt precies wanneer (hua), hij "leest" zijn tuin in the flow. Wacht hij te lang, dan komt er weer een uitdeinende fase, de ui maakt een zaadstengel, met daarop een zaadbol met zaadjes, een volgende generatie nieuwe uitjes is in aanmaak! Voor de tuinier niet goed, want de voedingstoffen gaan nu van ui naar zaad! Is hij te vroeg, dan is de ui nog niet bewaarrijp en zal verrotten voor de winter. Om het "verinnerlijkingsproces" van de ui nog te vervolmaken zal de "betere" tuinier na ze uit de grond trekken, de uien met het bijna verdord loof op hoopjes leggen. Hij/zij doet dat zodanig dat de ui zelf nog een paar dagen kan zonnen, drogen en het loof op elkaar, zodat daar weinig licht aan kan om het proces van voeding van loof naar ui trekken nog te bevorderen. Eenzelfde verhaal , (maar voor de tuinier weer helemaal anders :-), kan je maken voor prei, look en koolplanten enz...

Hier zie je ook waarom bloemkool en brocoli, beide zomergroentes, niet thuis horen in het rijtje der verwarmende groenten. Zij zijn eigenlijk al voorbij de rustfase, zijn zijn "scheuten".

Pompoen, is dan in de herfst weer ideaal.

Ook peterselie, als tweejarige plant is nu ideaal om je vitamine-gehalte op peil te houden, zij doen nu ook aan voedingsstof opslag in hun al dan niet gekrulde (afhankelijk van de soort) blaadjes en stengels. Bovendien levert peterselie ons een bron van magnesium in de winter, goed voor het hart! Zie je geen eenvoudige opdracht dat tuinieren, het is tai chi op een hoog niveau!!

Of zoals ik onlangs een zeer succesvol en meermaals gelauwerde zakenman op TV hoorde verkondigen dat een goed zakenman zijn beslissingen steeds moet nemen op een diep goed buikgevoel...Welnu aan de bourgondische omvang van zijn buik kon ik wel aanvoelen dat zijn beslissingen zeer omvangrijke gevolgen hebben, zeer geslaagd mij lijkt. Helaas van zaken doen heb ik geen kaas gegeten, dat is al meermaals gebleken, maar ajuinen en sjalotten kweken, kan ik als geen ander!!!

kaas: koel, slijmvormend...

Merk op dat soms het net de bedoeling is de zaden, noten en vruchten wel uit te laten rijpen, op hun beurt weer verwarmend voedsel.

Wanneer je de vrucht voor de volledige uitgerijpte zaadvorming oogst, werkt ze verkoelend. Voor vele zuiderse vruchten is dat het geval, eigenlijk is bv de sinaasappel niet het zaad, neen de pitten zijn het zaad. Zij zijn pas met hun cyclus gereed als de sinaasappel is verrot . Zoals de okkernoot pas rijp is als het groene omhulsel volledig verrot is... ;-)

Stelregel dus : “koolrapen, lof, schorseneren en porei…”
Ergens een oud liedje dat ik me herinner uit mijn jeugd. Voeg er rustig noten en zaden aan toe.

Nog zo een verloren gewaande groente; warmoes(snijbiet). De stengels werden gestoofd, de bladeren gaven een spinazieachtige lekkere, gezonde voeding.
Vroeger kweekte elke tuinier warmoes, zomer en winter door. In sommige West-Vlaams dialecten noemt men een tuinier nog steeds “warmoezenier”, zo belangrijk was deze groente. Ze werd verdrongen door de door Arabieren ingevoerde spinazie. De laatste tijd is deze groente gelukkig weer in opmars.

Ook wat fruit betreft werd vroeger een onderscheid gemaakt tussen bijvoorbeeld een oogstappel en een bewaarappel.
Heden ten dage wordt alles op laagstam geteeld en elke fruitboer kweekt ongeveer dezelfde appel of perensoort.
Vroeger werd fruit aan een hoogstam gekweekt, deze stond in de weide die tegelijkertijd begraasd werd door koeien en schapen, zo kreeg de boom vanzelf op natuurlijke wijze genoeg bemesting.
Kunstmest ed. waren niet nodig. Ook werden de rassen niet op vervoersgemak(in containers zonder blutsen de wereld rond of in grote frigo’s bewaard…) en uitzicht gekweekt, maar op resistentie tegen ziektes en schimmelplagen, vorstbestendigheid, bewaarcapaciteit en smaak natuurlijk..
Bewaarfruit werd ingekuild en zo tegen vorst beschermd, weer speelt zich het proces af zoals bij de ingekuilde wortelen, witloof enz. Bijna alle zuiderse vruchten zijn koud en verkoelen hitte, dus niet echt aan te raden, dezer dagen.

-Voor de vleeseters:

Wat nu met de vleeseters, zelf noem ik me niet vegetarisch want dat klinkt moralistisch, ik verkies de schijnbaar onverschillige moralist (zie “bergen”).

Stelregel : verwarmend vlees eten…

Rood vlees (schaap, geit...) en wild zijn eerder verwarmend zo ook alle gegrilde vleessoorten. Varkensvlees is eerder koud. Rundsvlees is neutraal tot warm te noemen. Kip is neutraal, de bout warmer, borst verfrissend. Merk op dat een kip met vrije omloop en bio-voeding eerder bij wild aanleunt en zeker veel gezonder voor kip en consument is te benoemen.
Ook hier zien we dat de mensen vroeger in het westen overeenkomstig met het yin/yang principe leefden.
Biggen werden nu in de herfst opgezet, de composthoop werkt niet in de winter, veel te koud. Het varken zal de voedingsresten gedurende de winter wel opeten.
Ze werden pas na de winter geslacht. Merk op dat het varken dus in beweging is, in groei...

November was de slachtmaand voor het rund en schaap. Hun cyclus werd afgerond :-(

Vroeger hadden we een bioboerderijtje met bio- tuin en schapen(waarvan nu nog wat restanten in de weide rondhuppelen, de rest leeft heden ten dage onder de liefde en toewijding van Maurice).
Mijn bezoekers merkten op dat in de winter de varkens(die binnen en buitenloop hadden) hetzelfde aten als mijn gezin, alez…wij de groentjes en patatjes, zij, de varkens dus he, niet de bezoekers, de schillen. ;-)
Wegens tijdsgebrek door die verdomde tai chi en kung fu toestanden :-) heb ik deze activiteit afgeslankt en afgeslankt tot een minimum..hihi…

Voor wat vlees te eten ging men een konijntje of ander wild stropen op het grondgebied van de geliefde Baron of Graaf…

Prolectarisch winkelen, als het ware...
En zo was de cirkel weer rond…
Wat vis betreft, zitten we nu goed met vette vis; zalm, haring, makreel en forel(voor de bosbewoners, ver van de Noordzee), zeevruchten, uitgezonderd krab en oesters.
Opgelet, neem me niet te ernstig. Als je gewoon voornamelijk seizoensgebonden eet en eet waar je eigenlijk zin in hebt zit je goed. Nu het koud is heb je gewoon meer zin in stoofpotjes, erwten of bonensoep, dan in koude sla…
Ook kan bv varkenvlees dat eigenlijk koud is door de bereiding warm worden, bv gerookt, spek, grillen, varkensvlees blijft echter een bron van verkeerde vetstoffen en is dus niet zo geschikt...enz…

Merk op dat zout verwarmend, werkt, het leidt naar beneden en is dus meer aangewezen in de winter. Kies dan wel (met mate) voor ongeraffineerd zeezout, deze bevat immers iodium (schildklier) en kalium (tekort leidt tot spierkrampen) wat niet kan gezegd worden van gewoon keukenzout. Suikerhoudende voeding is nu niet aan te raden.

Groene thee verkoeld en bv venkel/kaneelthee werkt verwarmend...

-Nog even dit meegeven; een persoonlijk pleidooi voor gecontroleerde Bio-voeding
1.Aarde : respect voor de aarde, geen kunstmeststoffen, pesticiden de aarde moet nog generaties meegaan, denk aan onze kinderen, kleinkinderen…
Door de wisselteeld raakt de aarde niet uitgeput, ze kan herstellen…

jaar 1: koolgewassen ; jaar 2 : wortelgewassen ; jaar 3 : bladgroentes ;

jaar 4 : ui/bol/knol ; jaar 5 : vruchtgewassen ; jaar 6 : vlinderbloemigen

Dan weer naar jaar 1...(Soms wordt een zevende jaar de grond braak gelaten)

2.Mens : Bio staat ook garant voor fairtrade…respect voor de producent, meestal van de armere landen, zij krijgen eerlijk geld voor werk. Ook is Bio gewoon gezonder voor mens en omgeving.
Weeral zorgt het 6-slagstelsel ervoor dat alle mineralen in juiste hoeveelheid aanwezig zijn in de grond. Zo kan de plant optimaal groeien, hetgeen op zijn beurt garant staat voor voldoende vitamine- aanmaak en mineralenspectrum, wat de consument weer ten goede komt.

3.hemel : Elk dier is een levend wezen, dat verdient ook respect, in de Bio-teelt is hier ook aandacht voor.
Weet je wat baat het als je zegt : “ik eet geen vlees, in de plaats koop ik eieren in een grootwarenhuis”. Bedenk dan dat de kip die in de Holocaust van de legbatterij “leeft”(eerder kunstmatig in leven wordt gehouden), een kooitje waar geen zonlicht, geen bewegingsruimte is, geen eerlijk alternatief is.
Of het kalfje dat om het vlees wit te houden gekweekt wordt in een kooi of in een heel kleine ruimte, zonder zonlicht en geen zout (kalium). Het arme dier heeft schildklierkanker en lijdt aan bloedarmoede…mmmh, lekker wit vlees, he…
Uiteraard biedt de betere grootwarenhuisketen tegenwoordig ook Bio alternatieven aan.
Neen, dan liever af en toe,voor wie dan toch vlees wenst te consumeren, een stukje bio-vlees eten te verkiezen valt boven de niet bio- vegetariër, die alles zomaar naar binnen speelt.

Bedenk even het platbranden van regenwouden om niet-Bio soya te kweken, wat dikwijls als vleesvervanger wordt bereid.
Vanuit opzicht HMA bekeken, natuurlijk…

De mens at vroeger zeker niet elke dag vlees, hoor, je moest het eerst nog zien te vangen! he Mustafa,zie “rechtlijnig of cirkelvormig?”.

Het is echt niet nodig elke dag vlees te consumeren.
Voor wie zonder vleesconsumptie door het leven wenst te gaan, wil ik toch even duiden dat je goede vleesvervangers moet eten om de broodnodige essentiële aminozuren naar binnen te krijgen.
Dus niet zomaar alleen je vlees weglaten en je voeding niet aanpassen.
De intentie is in alle gevallen goed, dat klopt en is bewonderenswaardig, maar het geheel moet kloppen…
Met hoeveel liefde je een giftige paddenstoel ook bereidt, ze blijft giftig, omdat het geheel niet klopt…
Het is absoluut waar dat wanneer iets met liefde bereid wordt, het al heel veel scheelt, maar het geheel leert ons dat de voedingsstoffen dan ook met liefde en respect moeten worden gekweekt, zie je…

Laten we ervan uit gaan dat de intenties goed zijn, dat is toch het minste wat je kan verwachten! (Cf lief)

Liefde voor de aarde, de mens en het hemelse aspect: respect voor al het leven, zowel dierlijk als plantaardig…
Dhamma vipassana noemt het de ziel van de levende wezens…
Welnu ik leef meer naar inhoud dan naar vorm, maar ik negeer de vorm niet, want zoals ik al in de vorige tekst (“Bergen”) opmerkte, zonder vorm zijn we verloren, met een vorm maken we een waterkansje…

Weet dan dat de Chinese keuken niet alleen is aangepast aan het seizoen, ook nog is deze aangepast aan de persoon...

Bovendien, zoals ik al aanhaalde kan de wijze van voeding bereiden veryinnen of veryangen.

Heet eerder verfrissende bloemkool kan je in de zomer blancheren, zo verfris je de groente nog meer. In de winter kan je het stoven, zo verwarm je het dan weer...

Of wat dacht je van de ayurvedische benadering waar men rekening houdt met combinaties van 3 hoofdtypes; kapha (zwaarte), pitta (hitte) en vata (snelheid)...

Ook is het zo dat voedingstoffen invloeden hebben op stimuleren of afremmen van Qi op bepaalde meredianen.

Zo blokkeert suiker bv de Qi van de milt en verstikt het orgaan in vochtigheid. In een poging om dat tegen te gaan raakt de yang van het hart uitgeput ten gunste van de yin.

Hartkoude yin, het gevoel van gebrek aan liefde, hierdoor laat men dikwijls de gevoelens verstikkend hoog oplopen, een innerlijk drama.

Dan maar wat chocolade eten, want (dat beweren vrouwen toch) dat helpt tegen zich ongelukkig voelen...

Chocolade??? Melkprodukten, chocolade, zelfs honing en natuurlijke zoetmakers maken het lichaam vochtig. Het verschil zit hem in de consistentie van het slijm. Chocolade vormt een giftig, heet slijm dat gemakkelijk "klontert". In de Chinese geneeskunde beschouwt men het als een mogelijke oorzaak van allerlei ophopingen, zoals kanker en spierweefselgezwellen...

Mannen zoeken dan weer dikwijls valse yin in bier enz...

(verdorie nog aan toe! alles wat ge wilt, maar van mijn bruin trappistje blijft ge af, nu ga ik zelf te ver in mijn pleidooi!!!) :-)

Het is dus vast en zeker niet mijn bedoeling hier op in te gaan, dat zou een jarenlange gespecialiseerde studie zijn.

Aan tai chi chuan heb ik al meer dan genoeg mijn handen, hoofd en buik ;-) vol.

"schoenmaker, blijf bij uw leest"

-Dus...relativeren

Allemaal goed en wel…mag ik nu geen sinaasappel(yin) in de winter meer eten, moet alles nu biologisch zijn?

Erger nog, moet ik mijn trappistje laten, en mevrouw haar chocolade oppeppertje?

Wel neen, volgens mij niet.

Weet je als ik eens zin heb in een mandarijntje (of een , ja je weet wel een tra...)

Welnu, dan eet/drink ik dat. Het gaat om de frequentie en ernst van "misdrijven".

Bovenstaande tekst is een richtlijn, geen dogma!

Bovendien, als ik op bezoek ben en er staat wat vlees op tafel en de aardappel is niet-biologisch, welja, dan eet ik dat eens.

Het gaat niet om strikte wetten, het zijn richtlijnen, ja dat is het, een vorm, een kapstok.

Het is alleen maar jammer te noemen als je echt denkt goed bezig te zijn en dat eigenlijk niet bent, zie je?

"Tussen de wereld van de wetenden en de wereld van de onwetenden is een wereld van verschil".

Het probleem is dat vele mensen hun contact met de natuur verloren zijn.

Vroeger, of zoals "zelfvoorzieners" het nog steeds doen, at je wat seizoensgebonden voorradig was.

Heden ten dage kan je alles, het hele jaar door verkrijgen, van overal op de hele wereld.

Annanas, papaya, kiwi's enz...Spruiten in de lente, sla en tomaten in de winter...

Een mens zou voor minder het noorden verliezen...

Er zijn geen seizoenen en geen windrichtingen meer in de grootwarenwinkel.

De consument weet niet eens meer wat wanneer of waar gekweekt wordt...

Stel je maar eens voor, iemand wil vermageren op basis van een dieet van rauwkost, magere melk-en zuivelprodukten en mineraalwater(koud)in de wintermaanden...

Op voorhand mislukt, op voorhand tot snipverkouden, depressieve jojo veroordeelt, jammer!

Bio is nog steeds duurder dan de gangbare teelt. Dit vind ik een schande, eigenlijk zou men de schade die de gangbare teelt veroorzaakt aan mens (ziekte, allergie enz...) en aarde (gif, wateroverlast,gronduitputting door monoculturen enz..)ook financieel in rekenschap moeten nemen. Ja, doorrekenen in de prijs in plaats van subsidies te geven aan zij, die eerlijke Bioboeren (ook veelal in de derde wereld) vals beconcureren. Maarja, de lobby's zijn sterker dan het moraal…Die verdomde moralist wordt weer wakker in me…

Welnu, dan komt het erop aan keuzes te maken, het af te wegen hoe ver je wil gaan, hoe consequent je wilt zijn;

Besparen op gezond/eerlijk eten om luxe artikelen te kopen, geen rekening houden met seizoensgebonden voeding want de ziekenkas betaalt de doktersrekening toch terug en antibiotica is niet duur…

En de aarde, de toekomst voor je eigen kinderen, het broeikaseffect en, en, en... hoever je gaat, bepaal je uiteindelijk zelf.

Uiteraard is zulks ook afhankelijk (jammer genoeg) van de financiele toestand.

Onlangs gaf de Provincie Limburg in samenwerking met het Wit-gele kruis een folder uit "tips voor gezond en duurzaam eten", in het thema "week van de smaak" waar men de mensen erop wijst dat biologisch, sezoensgebonden voeding te verkiezen valt boven "op voorhand klaargemaakte gerechten". Men probeert hier vooral "kansarmen" er zich bewust van te maken dat Bio duurzamer, gezonder en goedkoper is dan de op voorhand geprepareerde gerechten en frietkottoestanden.

Lovenswaardig initiatief, vind ik.

Wat verkies je, kijken naar de anderen, je eigen gang gaan...onverschillige, moralist, schijnbaar onverschillige moralist...???

Gelukkig zijn we vrije mensen.

- Zwaard hart long

Tja, dan nog even dit…Het zwaard, metaal, hoe kan dat nu de longmerideaan open zetten, versterken?
Welnu, dan moeten we weer even terug naar de grootouder - kindcyclus kijken. Vuur heeft een afremmende werking op metaal, laten we dus dit even van naderbij bekijken…
Als wij dus het vuur (hart) rustig houden, heeft het een mindere afremmende werking op metaal(long). Daarom is het van belang dat je het yange wapen zwaard met yin,vrij hart(vuur) moet hanteren, rust in het hart zet de long open…

Vandaar dat na Walter,Lief en lies hun zwaardlessen de mensen tetterend, opgetogen naar buiten gaan…
Hun longmerideaan (keelchakra) staat volledig open.

Ik daarentegen moet daarna aan een deel van die mensen nog tai chi chuan en kungfu geven, amai, geen eenvoudige opdracht! Niet onder controle te krijgen, die uitgelaten bende!!! ;-)

Maar zoals we al wisten…relax, nothing is under controle (Adi Da)…

Is hij kok of arts?

Is dit een apotheek of een restaurant?

Vis, vlees, groenten, ui en prei:

heerlijke gerechten verbannen tabletten en pillen,

voedzame spijzen zijn het middel tegen alle lijden.

(Chinees gedicht, herkomst onbekend)

-Besluit

Ik vind geen contradicties, zelfs geen kleine verschillen naar inhoud (soms wel naar vorm) ivm gezonde seizoensgebonden voeding tussen Oosterse en Westerse tradities. Ze gaan blijkbaar hand in hand…Ook zie ik dat de oude traditiditionele voedingswijze gesteund wordt door westerse wetenschappelijke bevindingen.

Wordt vervolgd...

Oef, wat een geluk… we moeten niet kiezen tussen oost of West :-)

Bronnen :

-Peter Jonckheere :Acupunctuur wetenswaardig

-Barbara Temelle: voeding volgens de 5 elementen.

-Lise Bourbeau : Luister naar je lichaam

-Dank voor (levens-)lessen tai chi chuan ;Walter marsoul, Lief Brijs en alle medestudenten.

-Dank ook aan al mijn studenten.

-Dank aan Annemie Putzeys voor info ivm "gezonde voedingsgewoontes."

-Dank aan de gesprekken met mijn vriend, Osteophaat,myofasciale acupuncturist Michel leduc.

-Mijn studie Biologische wetenschappen (lang geleden in de duistere Middeleeuwen)

Jarenlang tuinieren, bioboeren

-Seizoenen, maandblad biologisch tuinieren.

-Dank aan boeren Louie en Klimont, die me in mijn jeugdjaren mee op zwier pakte in hun ardense boerderijen en uitgestrekte bossen, velden en weiden te Ocquier.

-Dank aan mijn goede vriend Achille, "de laatste oude Belg", die een paar jaar geleden op 82 jarige leeftijd overleed, voor het bijstaan met raad en daad bij het uitvoeren van ons bescheiden bioboerderijtje te Gors opleeuw.

Philippe

Bergen

En ja, lieve mensen...valstrikken, ze zijn overal aanwezig, soms duidelijk zichtbaar, soms zeer goed verdoken in het moeras… De enige constante in het leven is echter de verandering, alles veranderd voortdurend, dat is een constant gegeven.

Weet je... Eerst was de berg een berg, toen was de berg geen berg meer, maar dan werd de berg weer een berg... (cfr.Walter).

Een studente tai chi, een kunstschilderes (Petra von knobelsdorf), maakte eens 2 prachtige schilderijen, ze gaf ze zomaar als cadeau!

Wat ben ik toch verwend, zoveel lieve mensen rond mij, zoveel liefde en ik moet niets doen, gewoon mezelf zijn, het leven lacht me toe… Al die kleine en grote geschenkjes, ik kreeg ook eens van een ander student een klein lachend Boeddhabeeldje met een buikje zo rond en dik als het mijne, toen wist ik dat er weer een dieetje op het programma stond :-)

-Ze zei:” Wil je eens even kijken naar dit werk? “
Na een tijdje bestuderen, meende ik een vrouw te zien, duidelijk afgelijnd ten opzichte van de achtergrond, alleen de haren en iets dat op een hand leek was minder duidelijk afgelijnd.
-“Wil je nu eens even kijken naar het volgende schilderij, ze horen bij elkaar.”
Tja, nu zag ik hoe de kleuren en vormen van daarnet in en uit elkaar waren gevloeid.
-“Ik zie dezelfde vrouw”, zei ik, “maar anders…”
-“Eén noem ik ‘vasthouden’, het andere ‘loslaten, vrijheid.’, zei ze.
Ook viel mij op dat in werk 2 op de plaats van het hart precies een vliegende vogel zich vrij doorheen het schilderij bewoog.
Na een tijdje bestuderen zei ik dat ik een derde schilderij zag.-"Ja, jij ziet ook alles, he?" zei ze, "die bestaat ook, maar ik dacht dat die niet belangrijk was. Dat was een werkinstrument.”Ze bracht de volgende les een klein overgangsschilderijtje mee. De twee anderen waren een meter op 1.5meter groot (alez, ongeveer he!), deze enkel zoiets van 40 op 40cm... ik noem hem "middel"

(merk op dat ze samen een trigram vormen…)

Het eerste schilderij ‘vasthouden’ heeft structuur, ook de scheidingslijnen tussen vrouw en omgeving zijn duidelijk afgelijnd. Haar hand echter is minder vast van vorm, ze zoekt, dat is het gevoel dat elk mens wel eens heeft, zo van er is ergens iets, maar wat?...
Onze aarde, drie dimensies, elk punt, kan je bepalen met coördinaten (x,y,z) in onze ruimte. De drie dimensies, de berg.
De ene op een X-as, de andere op een Y-as en een derde op een Z-as.
De 4de dimensie is de tijd, eigenlijk strikt wiskundig genomen de afgeleidde van de tijd f(t), we hebben er geen vat op ze lijkt in een richting te gaan, klokvast ouder worden.

Toch hebben we soms een andere notie van de tijd. Soms ervaren we de hemel ("de hemel is er al” cfr.W ). Gewoon zo maar, je ziet of ervaart iets, iedereen heeft zo wel eens een moment, zonder dat daar aanleiding toe is. Welnu, dan vertoeven we volgens mij even in een hemels moment, de vijfde dimensie. Soms overvalt het mij, meestal als ik in de natuur ben, een boom, een gelukzalig gevoel…
Of gewoon sec, als je iets graag doet vliegt de tijd, als je iets tegen je zin doet, kruipt de tijd. Ons tijdsgevoel is niet rechtlijnig.
De hemel is hier op aarde. “De aarde is hemels en dus de hemel is aards”, zeiden immers de oude Taoïsten, ze zetten de trigram van aarde boven de trigram van hemel om dit te duiden.
Jammer genoeg blijft het hier dikwijls bij, zo een gevoel van ergens iets…(het loskomende handje)…Maar nu vlug terug naar de realiteit, wat waren we ook weer aan het doen, oh ja een tekst aan het schrijven…


Ik werk veel met jongere en oudere mensen van verschillende “standen, afkomsten en achtergronden”.
Wat een luxe ik toch heb!
Het leven lacht mij werkelijk toe, ik geniet en ontvang dankbaar, zonder het te kort naar mijn hart te hoeven brengen, zonder het krampachtig vast te moeten houden, want dan degradeert algemene liefde dikwijls tot eigenliefde. Dan verandert vreugdevol ontvangen in nemen wat we denken dat ons toekomt, krampachtig vasthouden, geloof me, ik spreek als ervaringsdeskundige. Tenminste, dat probeer ik toch, ik zeg niet dat het me altijd lukt, ik ben ook slechts een mens, grillig van natuur, dus…
Ik merk dat jongeren bijvoorbeeld veel deja vu’s ervaren. Ook verneem ik dat mensen van middelbare leeftijd dat nog zelden beleven, ze roesten dikwijls stilaan vast in conformisme.
Ze worden stilaan een karikatuur van wie ze ooit waren (cfr W).
Weer spreek ik in eerste plaats voor mezelf.
Ze houden vast aan wat ze kennen, krampachtig vast, zelfs de hand krijgt weer vaste vorm…
Ze trachten de tand des tijds te doorstaan. Te overleven op de wil. Onderschat nooit de kracht van de wil…
Jongeren zijn dikwijls nog soepeler, hun hoofd is nog rond zodat hun denken nog van richting kan veranderen.
Vanaf een bepaalde ouderdom of bij bepaalde gebeurtenissen, als vrienden, kennissen of naaste familieleden wegvallen uit dit aardse bestaan, staan ze daar weer meer en meer bij stil… Of ze vallen in de zo mooi in dure boeken omschreven “midlifecrises”, of “ouderdomsblues”…
Ja, ik mag eindelijk spreken, ik ben 44 jaar en dus eindelijk ervaringsdeskundige L .

Dikwijls ontstaan dan teleurstellingen, soms begaan ze dan zelfs paniekvoetbal, ze gaan plots weer naar de kerk of gaan dure cursussen volgen enz…

In de hemel echter, noem het de 5de dimensie: djin,jing;chi,shen,shin, is er geen tijd en zijn er geen coördinaten, de onmeedogenloos sterke invloed van dimensie 3 en 4 vallen weg.
Merk op dat de drie middelste: jing, chi en shen menselijk zijn, djing en shin zijn aarde en hemel en kunnen door juist de mens (jing,chi en shen) worden verbonden…
We vertalen even:


Deel 1 tai chi (Yang Cheng Fu): aarde, langzaam gestage bewegingen, zelden richtingsveranderingen, telkens weer doorheen de aarde. De aarde verandert ook langzaam, waar nu bergen zijn, zijn over miljoenen jaren misschien zeeën, klimaten veranderen langzaam, tenminste als de mens zich er niet mee moeit…
Deel 2 tai chi (Yang Cheng Fu): mens, grillig, richtingen veranderen, zelfs lichte musculaire inspanningen…Nu ben je vrolijk, dadelijk misschien weer niet meer…
Deel 3 tai chi (Yang Cheng Fu): hemel, bewegingen worden hemels, rond, coördinaten en richtingen vallen weg(bv; jade meisje rijgt spoel)…
In de hemel is er geen modekleur, geen tijd, geen richting.Stilaan verdwijnen de wolken voor de hemel(cfr Lief)
Verleden en toekomst bestaan niet in het hemelse.
Het yin yang symbool van dualiteit versmelt tot uniteit, eenheid. Ja...dit is het derde schilderij, namelijk "loslaten".
Als je hier vertoeft, heeft de 4 de dimensie geen vat meer.

-“Het tweede schilderijtje is een overgang” zegt Petra, “Uiteindelijk is het derde schilderij de essentie, het elementaire, dat zoek ik in mijn kunst en eigenlijk ook in de tai chi.”
Hier duidt ze me op de noodzaak om ook in de beweging de tai chi terug te brengen tot de essentie, het absolute minimum.
Beiden hebben we een kungfu verleden/heden. De uitdaging is ook dit minimum te vertalen naar kungfu/boxing.

Het 2de schilderij stelt slechts een middel voor, een kapstok, een overgang, het afgraven, onderzoeken van de berg...onze berg...Maar in schilderij 3 is de berg terug een berg, hij lijkt veel op berg 1 maar is verinnerlijkt, veranderd .
Zie je: op het eerste zicht lijkt er niet veel verschil tussen iemand die bv. 3 jaar tai chi doet en een meester.

Eerst leert de student de basisvorm.(Jammer, maar als je bv Beijing stijl doet, stopt het hier). De beginnende student zoekt houvast in de vorm, ze “houden vast” aan de vorm.


Daarna wordt de leraar belangrijker, de begeleider. Wat heb ik hier toch weer geluk, lieve mensen, wat heb ik hier toch weer goede degelijke begeleiders getroffen, ik vertoef weeral in goede handen, ja het leven lacht mij toe!
Nu komt (in het beste geval) de zoektocht in het kleine schilderijtje, de kapstok, de vorm afgraven op zoek naar…naar het derde schilderij…
Silk reeling, sung en zoveel meer, dat ik zelf ook nog niet weet… de bewegingen veranderen, ze zijn niet meer hetzelfde.
Soms worden de bewegingen uitvergroot, de zoektocht is bezig…
Soms lijkt het wel of ik een karikatuur van de vorm bedrijf maar met als ultiem doel; de verinnerlijking, transformeren.
Met vallen en opstaan, mislukken en lukken…
Het doel wordt niet doelbewust nagestreefd, het zijn poorten die toevallig (het valt ons toe) openen, we proberen meer te genieten van de weg naar, het doen, het oefenen.
Loslaten en vrijheid, je bevrijding vinden binnen je begrenzingen,beperkingen…(zie “het yinne pad”).
Any 'path' to freedom implies, by its very existence,
that freedom is not here, that liberation is not this,
that this moment is not enough.(Jeff Foster)


De ware meester echter heeft het kleine schilderijtje al doorgaan, ervaren, mogen genieten de berg met een lepeltje onderzocht, zijn innerlijk opgezocht door vormstudie, testen, toetsen, meditatie, (wat voel ik? niet zo ergens een gevoel van, maar wat voel ik echt, niet tevreden zijn met het vormloze handje…).
Uiteindelijk stelt hij/zij vast dat alles eigenlijk hetzelfde is, tai chi, waaiervorm, zwaardvorm, kungfu, no form fighting, lopen, fitnessen,aerobic, tennissen, wandelen, ouder zijn, kind zijn, afwassen, was strijken, vergaderen, lesgeven, les volgen, tuinieren, luisteren, lezen, op een bankje zitten en tenslotte: niets doen (mijn favoriete bezigheid)…Telkens dezelfde principes…
De berg wordt weer een berg. De berg wordt weer samengesteld.
Ze lijkt op de eerste, maar is getransformeerd, verinnerlijkt…
Ik weet dat ik dit eigenlijk niet hoor te zeggen, maar ik ben en blijf verantwoordelijk voor mijn eigen uitspraken :
- “Er zijn volgens mij maar weinig ware tai chi meesters. Niet nu en vroeger ook niet…Er is veel kaf onder het koren, vroeger ook…Het is volgens mij dwaas te denken dat er vroeger meer onsterfelijken waren dan nu…”
-”Waarom is het tweede schilderijtje zo klein?” vroeg ik.
-“het was een werkinstrument, een overgang, een meetinstrument om naar het derde, de essentie te komen” zei Petra-“Heel voornaam op dat moment, maar achteraf lijkt het minder belangrijk.”
Goed gezien, kunstenares! Zou ik zeggen.
Hoewel dit slechts schijn is want vorm/stijl blijven belangrijk...
Belangrijk is dat het middel een goede vorm biedt, een kapstok waarop de student kan terugvallen, wat een zekere “zekerheid, geborgenheid” geeft.
Wat de tand des tijds heeft doorstaan. Wat door meesters en beoefenaars door de eeuwen heen is getest en goed bevonden.
Dat zie je in het 2de schilderijtje, het geeft structuur, het analyseert… Dhamma vipassana, shaolin kung fu, allen Boeddhistische, harde manieren om de berg af te graven. Ook zij zijn slechts een middel, een structuur, een kapstok, ja misschien zelfs eerder een richtlijn, mijn inziens…
Een student tai chi, wie ik reeds een 4-tal jaren in tai chi chuan tracht te begeleiden, volgde een 10-daagse meditatie Vipassana. Toen we daarna een gesprek hadden was ik aangenaam verrast.
Eigenlijk gaat het om hetzelfde, er zijn geen contradicties te vinden tussen vipassana en tai chi chuan.
De methode verschilt voor een stuk, maar de inhoud is dezelfde.
(de vorm is ondergeschikt aan de inhoud cfr ikzelf, hihi J)
Oef, wat was dat een meevaller, ja, het leven lacht me toe.
Ik moet er niet aan denken moest het anders geweest zijn…
Man, man, man…leg dat dan maar weer eens uit…
Een conflict tussen middelen, tot daar toe, maar tussen inhouden?Nee toch?
Bedankt!


Tai chi chuan, taoïstisch van aard, lijkt een zachtere, vrolijkere manier om dit te doen, uiteindelijk brengen deze middelen ons hetzelfde resultaat, als je tenminste verinnerlijkt en niet in vormen en/of technieken blijft hangen. Als je durft los te laten, durft vertrouwen in de leegte(wu-shi)...

Dus niet enkel zogezegd martiaal bezig zijn(karate/boksen, winnen of verliezen op de mat of in de ring).
Er bestaan zelfs mensen die beweren aan martiale tai chi-wedstrijden te doen. Martial tai chi, amai klinkt gevaarlijk, dodelijk!!!
Of enkel zogezegd meditatief (tuttemietaichi, ik voel zo ergens iets van…) met wat kaarslicht en wierrook opgeluisterde samenkomsten.
Maar ik blijf beweren dat er ook plaats moet zijn voor dit soort activiteiten. Niet iedereen zoekt hetzelfde (gelukkig maar) en ten slotte; de economie moet ook draaiende worden gehouden, nietwaar.
Elk heeft recht op zijn eigen waarheid.
Maar men mag echter de mensen niet bedriegen, voor de gek houden en dat gebeurt naar mijn mening jammer genoeg wel, maar, zeiden we al niet eerder dat de mens van nature grillig en de onvoorspelbare factor is?

Je ziet nu ook het belang van de “degelijkheid” van de vorm in, als richtlijn, daarom kan een “afgeslankte” vorm, zoals de Beijing stijl geen soelaas bieden om nu net tot die verbinding, transformatie te komen.
In China beweert men dat ook niet, daar stelt men zelf dat het hier om gymnastiek gaat.
“Hier en daar doet nog een oude chinees aan de traditionele tai chi, maar de jongeren doen dat niet meer, by the way hoeveel kost die mooie horloge die je aanhebt, hoeveel verdien jij?”.
Dit verneem ik van een student die onlangs op stage in China geweest is om zijn acupunctuuropleiding te verdiepen.
Maar het kan nog erger, ja New Age, body and mind lessen en dergelijke samenraapsels, cursussen die je links en rechts kan volgen, men combineert Yoga met wat Tai Chi en wat bewegingsleer van een of andere deskundige enz…Eigenlijk allemaal bedrog, puur geldgewin van handige kommersanten op de rug van eerlijk zoekende mensen…
Maar zoals ik al zei; de economie moet draaiende worden gehouden…Wie eerlijk naar juistheid zoekt, komt altijd wel juist terecht…
Hier komt dan weer ons jaarthema: ”stijl” om de hoek kijken. Laten we oefenen in stijl, de vorm is wel degelijk belangrijk, zonder vorm komen we er nooit, met de vorm hebben we een waterkansje …
Stijl, waardigheid, laten we klungelen in stijl, nooit mag men zich zijn waardigheid laten afnemen, dat is het laatste, eigenlijk het enige…
De weg naar, of genieten van de weg naar is veel belangrijker dan het zogenaamde beoogde doel…
berg, geen berg, weer berg
onverschillige, moralist, schijnbaar onverschillige moralist.
Walter verkies de Moralist boven de onverschillige, ik ook…Maar ik durf nog iets te beweren…
Ik verkies de schijnbaar onverschillige moralist!
Niet die vermanende moralist, die alles beter weet en telkens weer iedereen lastigvalt op familiefeestjes over zijn overtuigingen, hoe eerlijk en dikwijls terecht ze ook zijn.
Laten we deze moralist evolueren, verinnerlijken en transformeren tot de schijnbaar onverschillige moralist…
De mens die in stilte en overtuiging voortleeft en hier en daar een voorzichtige poging tot correctie, verdieping aanbrengt voor de persoon die daarvoor vraagt, open staat (ook zichzelf daar niet voor uitsluit)…
De rest zijn parels voor de zwijnen…

Maar ja, zijn we niet allen in ons enthousiasme van het moment soms even een moralistje?
Tja, misschien hebben we soms wel even recht op zo een moment, uitspatting… misschien moet mijn lieve medemens, die zelf niet zonder zonden is mij deze momenten dan maar even vergeven.
Of mij vooral niet te ernstig nemen, dat vooral niet!!!
Je bent gewaarschuwd, neem mij nooit ernstig, ERNST is de naam van een dokter die niemand persoonlijk kent, niemand geneest en zeer rijk is geworden! J
En nu ga ik stoppen, stoppen met aanvullingen, verbeteringen in mijn tekstje te maken.
Ik ga het “loslaten” ,want het is niet zo dat ik van mijn problemen af ben, neen
mijn problemen zijn van mij af.
Laten we als volgt besluiten:
Relax - nothing is under control. (Adi Da)

Wuwei: doen door niet doen…

Philippe.

Rechtlijnig of cirkelvormig?

Zaterdagmorgen…op weg naar de waaierles van Lief en Lies( in het kort Liefs, hihi). Ik zit in mijn auto en voor mij rijdt een andere auto (of wat dacht je?).
Achterop staan 2 mountainbikes gemonteerd.
Ik mijmer even weg…
Wel daar zijn echte mannen goed in, denk ik zo…
Binnen bepaalde afspraken, duidelijk afgelijnde regels beslechten wie de beste is, zoals in de natuur.
Elk een mountainbike en voor het eerst de berg op. Duidelijk en rechtlijnig. Ja, ga maar na…

In een boksring: wie is de sterkste? Slaan mag, bijten niet (sorry Mike!).
Hoe je het doet is belangrijk, het resultaat is nog belangrijker, de intentie is van minder belang.



Ander voorbeeld…Twee presidentskandidaten: regels…Liegen mag, overdrijven mag, de andere belachelijk maken mag…slaan nu weer niet, bijten denk ik ook niet…

Vele veldheren lieten(laten) verbrandde dorpen en verwoestte mensenlevens achter bij het bereiken van hun doel:”den tegenstander zijnen grond en rijkdommen veroveren…”
De resultaten behalen de geschiedenisboekjes, de menselijke gevolgen zijn al niet zo dik beschreven en de persoonlijke intentie van de veroveraars worden al helemaal niet interessant gevonden, tenzij in gespecialiseerde naslagwerken…

Buiten deze strikte regels, in het echte leven, dus slaan ze veel sneller tilt. Dan zijn ze gemakkelijk uit hun lood te slaan. Als het een niet rechtlijnig duidelijk afgelijnd win/verlies situatie betreft. Heel anders dan vrouwen, die hier nu juist sterk staan.

Tja de holbewoner moest alleen zorgen dat er een konijn geschoten werd, nietwaar…Ik zie in mijn gedachten Mustafa, mijn vriend en broeder en ik al op jacht gaan…Mustafa mist met zijn speer en we maken ruzie, boem knots: “het is uw fout jong, ge maakt te veel lawaai, och zwijg gij, banaan… patat slag op de neus en vuisten spreken, daarna weer vrienden, zoals jonge katjes spelenderwijs het jachtinstinct inoefenen enz…Hey zwijg nu effe daar komt volgend konijn en die schieten we dan wel weer, vlug uw speer jong! Amai groot beest!”…ach ja die stoere mannen he…



Ondertussen zijn de vrouwen en kinderen alleen en in gevaar voor roofdieren.
De vrouwen moeten dus aan het nest denken, zij moeten elkaar bijstaan, medestanders zoeken om de ene te laten waken terwijl de andere eten geeft enz…Zij maken soms ook ruzie, maar zijn verbaal beter getraind en weten dat ze niet zonder elkaar kunnen…Dus ruzie maken kan, maar (soms noodgedwongen)vergeven moet ook want uiteindelijk hebben ze elkaar nodig..Een heel sociaal web wordt geweven, cirkelvormig, ja zelfs spiraalvormig met soms een duidelijke hiërarchie onder de vrouwen onderling, waar de mannen geen sikkepit van merken, laat staan afweten…Het geheel is belangrijk. Veel belangrijker dan het individu en dus wordt een individu op zijn/haar intentie getest…Niet zozeer wat je doet is belangrijk, maar waarom doe je dat, met welke intentie, ben je te vertrouwen voor het geheel?enz…
Voor de mannen was dat niet zo, als er maar een konijn was, wat de gevolgen zijn is minder erg, desnoods pik je een konijn van een naburige stam…rechtlijnig, wiskundig juist.
Zij mogen met een pluim in hun kont rondlopen met toelating van de vrouwen. Zij mogen zelfs twee pluimen in hun kont steken als dat sterk overkomt naar rivaliserende (en dus voor het geheel gevaarlijke) stammen.

Ik weet dat ik het nogal zwart/wit uitdruk, onze samenleving is uiteraard geëvolueerd, maar
eigenlijk zijn mannen en vrouwen niet zo heel veel veranderd. Ik ken wel heel mannelijke vrouwen en ook wel vrouwelijke mannen. En je hebt de geëmancipeerde vrouw en nieuwe man. Ook ken ik vrouwen met een zeer harde mannelijke yang en andersom, maar in wezen neigen mannen meer naar dat rechtlijnige en vrouwen naar het webvormige, ervaar ik. Weet je, een psycholoog zei me ooit,lang geleden tijdens mijn studententijd (ja, je zou het niet zeggen als je me bezig ziet en hoort, maar ik ben toch wel degelijk naar school gegaan, ooit en nog wel gratis, niet voor niets he,hopelijk?).” Als een man een vrouw zoekt, kijkt hij eerst naar het uiterlijk, daar gaat hij eerst op af; is ze mooi,lief…een vrouw die een man zoekt stelt zich eerder de vraag of hij de man is van wie ze eventueel wel kinderen wil krijgen, zorgt hij ervoor, is hij geschikt??? De vrouw kiest de man, niet andersom! Nu die psycholoog was zelf wel een vrouw, maar toch denk ik dat ze gelijk had.Eigenlijk moet zo een rechtlijnige domme man (zoals ik?) wel grappig overkomen voor een vrouw, boenk, met zijn smoel tegen de muur lopen, opstaan, weer naar achter, terug aanzetten en boenk weer tegen diezelfde muur… en weer en weer…Mooi voorspelbaar en daardoor dus perfect controleerbaar. Tja wat kan nu één domme man beginnen tegen al die slimme vrouwen?(Cfr Walter)


Maar misschien zou het mooi zijn als mannen iets leren begrijpen van dat vrouwelijke cirkelvormige webbing thing en vrouwen de mannen hun rechtlijnigheid voor een stukje aanvoelen…Zoals de slang, die de rechte lijn in de cirkel zoekt. Het vierkant met daar rond de cirkel en dan daar rond weer een vierkant. Ze raken elkaar en zo krijg je een groeispiraal (Cfr. weeral Walter).
Dus eigenlijk wat naar elkaar toegroeien. Een beetje zoals de mooie tekst (ja hoor, weeral van Walter) over het verschil tussen de soldaat en de martiale kunstenaar. De eventuele conflicten tussen vrouw en man niet uitdrukken in winst of verlies (de veldheer), maar in een nieuwe uitdaging om te groeien als mens. Diezelfde mens die in staat is om hemel en aarde te verbinden.
Uit ervaring (als man) weet ik dat ons eerder simplistisch rechtlijnig denken ons dikwijls parten speelt, we nemen als man dingen snel (te)persoonlijk op. We zoeken een ééndimensionale causale relatie (oorzaak-gevolg). Terwijl de vrouw met vele factoren gelijk rekening houdt.
Als voorbeeld neem ik een gesprek tijdens een van mijn tai chi lessen tussen een mooi koppel van rond de 50 jaar. Als ik in de shopping loop en de man ziet mij en knikt, maar ik knik niet terug, gaat hij snel daarachter iets zoeken, (is hij boos, wil hij me niet kennen?) de vrouw denkt; “ ach die Philippe heeft ons niet gezien, hij loopt weer met zijn hoofd in de wolken, de dromer, of misschien ziet hij niet meer zo goed, hij wordt ook al een dagje ouder he? Zal een brilletje nodig hebben.”
Hij zei ook dat zijn vrouw beter kon vergeven dan hij?.
Tja, dat kunnen we natuurlijk weer plaatsen in ons ver verleden, nietwaar?

Haha laat ze maar mountainbiken, ineens bedenk ik me dat in mijn auto een “stoere man” van wel 100 kilo (alez, het zijn er nog maar 98 ;-) zit op weg naar…met een waaier luchtig rondfladderen, zonder competitie. Natuurlijk zullen mijn bewegingen minder rond en luchtig zijn als die van de vrouwen, maar dat geeft niet, ik vind het gewoon fijn, fijn niet te moeten competeren! En weet je wat ik ook mooi vind? Dat die vrouwen eigenlijk meer martiaal bezig zijn dan ik dacht, dat begin ik nu ook door te krijgen…Anders martiaal dan wij mannen. Zoals Walter zegt: “vrouwen hebben anders gelijk dan mannen”.

Ben ik dan eindelijk op de goede weg? Of benader ik dit heel thema weer te rechtlijnig en mis ik zo weer essentiële dingen? Ik weet het niet en eigenlijk is dat van ondergeschikt belang(ik wil geen soldaat zijn). Het is een spel en hierin zien we kansen om te groeien, nietwaar vrouwen en mannen?

Oh ja, morgen voorspellen ze goed weer, ik denk dat ik morgen nog eens ga mountainbiken de lijn zoeken in de cirkel, nietwaar?
Of misschien ga ik wat joggen, als het maar buiten is want de natuur is nu echt op zijn mooist.
Het is pas in de herfst dat de natuur zijn ware prachtige kleuren laat zien.
Die oude Chinezen hadden gelijk; de aarde is hemels en dus moet de hemel ook aards zijn.Van dualiteit naar eenheid, ach ja de leegte, maar dat is weer stof voor een ander verhaal…


Philippe (met dank aan Lief en alle vrouwelijke medestudentes).

De grote yin en de vele kleine yinnen

Het schrijven van een muziekstuk, het componeren, kan men beschouwen als de grote yinne fase. De opvoering aan een publiek is het yange doel, niet het eindpunt, het is een overgang naar een andere yinne of yange dimensie, zo men wil. Het muziekstuk komt bij de uitvoering tot “uiting”, het kan mensen al dan niet in vervoering brengen, het kan ook zijn dat het niemand boeit of nog erger, de aanhoorders verlaten de zaal (al dan niet onder boegeroep, het zal je maar overkomen als componist, songschrijver)…
Dat is dan een yange reactie op de yinne fase van het componeren.
Weet je dat de componisten van de “oude garde”, hun muziekstukken dikwijls schreven zonder ze te horen? Bach paste wiskundige berekeningen toe en Beethoven was bv doof op het eind van zijn leven, maar hij componeerde toch nog verder. Hij heeft zijn laatste symfonie zelf nooit gehoord.

Zo kunnen wij ook het leven beschouwen als de grote yange uitvoering. De onvermijdelijke dood is dan de overgang naar de grote yinne fase, naar het grote 'niets '. Een juiste yang is een garantie voor een juiste voorbereiding voor een juiste yin(Cfr Walter). Zoals ook een juiste yinne fase van 9 maanden een juiste voorbereiding is voor de juiste yang van het leven. Yin en yang moeten navenant zijn en zij moeten vloeiend in elkaar overgaan; dat bedoelen de Chinezen met het woord harmonie.

Bij de dood scheidt de yin van de yang. Het yinne lichaam gaat immers opnieuw naar de yinne aarde, dat is de grote yin waaruit het ontstaan is en waar het thuishoort. Terug naar de grote yinne Moeder aarde vanwaar het gekomen is. Terwijl de ziel of de yange geest zich op zijn beurt in het universum(hemel) verspreidt waar die eigenlijk thuis hoort. In het Tibetaanse Dodenboek wordt dit proces uitvoerig uiteengezet, maar bv ook het lichaam van Christus ging met geest en al(yin plus yang)rechtstreeks naar de hemel, zo sterk bleek in dit geval zijn yin met zijn yang verweven te zijn. Vertaald naar het Chinese spectrum is dit wel het toppunt van harmonie tussen yin en yang. Die band bleek haast onverbreekbaar en Walter meent dat het toch jammer is dat katholieken die schitterende symbolische evidentie toch zo moeilijk blijken te snappen. Rationalisten??

Maar in ons eigen yange leven zelf zijn er meerdere yinne fasen of meditatieve momenten waaruit wij een sterke yang kunnen putten. Een juiste yin is de beste garantie voor een helder,zuiver en klare yang. Simpel: wij hebben bijvoorbeeld een rustige yinne slaap nodig met daarbij stevig voedsel(voedsel naar binnen spelen=yin) om in leven te kunnen blijven(yang). De Chinezen spreken bijvoorbeeld ook nog eens van een yin in een yang(zoals er ook yang in yin kan bestaan). Zo is onze slaap bijvoorbeeld de yinne fase maar in die yinne fase zijn er ook meerdere grote of kleine yange momenten en dus spreken wij dan van yang in yin. Bij alle levensvormen ontdekken wij gelijkaardige processen, en daarom spreken Chinezen niet enkel van Yang in Yin maar zij spreken ook van yin in yang... Er is nog meer...
Dat systeem hebben zij via natuurobservatie nog eens eindeloos verfijnd en zij kwamen tot de vaststelling dat er ook bijvoorbeeld klein yin in groot yang en groot yang in klein yin bestond zoals er ook groot yang in groot yin bestaat enz...

Zodoende hadden zij de sleutel in handen om alle verschijnselen te verklaren of die zelfs te voorspellen. Zodoende waren zij ook in staat om alle veranderingen of transformaties met zeer grote nauwkeurigheid te beschrijven. Ook in Tai Chi Chuan bewegingen treffen wij dezelfde yin-yang subtiliteiten en precies daarom duurt het zo lang eer een student al deze veranderingen onder de knie krijgt. Fysiek en geestelijk zowel als mentaal spiritueel. Wie enkel met de uiterlijke veranderingen bezig is, doet nog geen Tai Chi Chuan MAAR DIE BEOEFENT GYMNASTIEK.

In het muziekstuk staan vele noten geschreven, zij zijn de yange momenten in het leven.
De valkuil is volgens mij dat we van yang moment naar yang moment springen, van noot naar noot als het ware. We denken dat zij de belangrijke momenten zijn.
Terwijl het eigenlijk de stilte(yin) is die de yang moet dragen. De noten die niet gespeeld worden zijn dan minstens zo belangrijk dan de noten die wel gespeeld worden. Laten wij die niet gespeelde yinne noten de yinne voorwaarden voor de yang noemen. Weeral (zie vorige tekstjes) zijn echter de vele yinne voorbereidingen naar de noot toe de mooiste momenten, naar het leven toe zijn zij de vele kleine of grote yinnen, die het leven mooi, de moeite waard maken. Gelukkig zijn speelt zich immers altijd af in de yinne fase van het leven en dat vergeten wij westerlingen ook wel eens.


Een woordje uitleg…

Een paar jaar geleden kreeg ik van mijn leraar(Walter) een oude videotape mee, na lang wachten (2 jaar) had ik de moed deze nog eens te bekijken. Ik had eerder al pogingen ondernomen, maar
telkens haakte ik af; de tijd was blijkbaar nog niet rijp, ik was er niet klaar voor, ik vond het te zwaar…Ik legde de oude tape opzij. Toen ik deze zomer de videotapes eens opruimde, want tegenwoordig staat alles op dvd, nietwaar, had ik plots deze “dinosauriër” weer in handen. Ik dacht: “OK, laatste poging, dit is geen toeval het valt me gewoon toe(Cfr Bob)” . Weer begon ik met veel argwaan aan de tape, maar deze keer was het anders, hij boeide me. Ja, ongelofelijk boeiend vond ik het ditmaal!
We gaan de oude tape overzetten op dvd, dat is zeker!
Waaruit blijkt dat men mentaal op het juiste moment ook de juiste yin moet aanvaarden om er iets mee te doen(yang).

Maar goed, hier volgt een korte persoonlijke perceptie op de inhoud (let wel mijn perceptie is dus èèn van de vele mogelijke) van deze tape…

Op die tape werd een muziekstuk van Bach (De Goldbervariaties) besproken door een gerenommeerd beroepsmusicus.
Bach schreef dit muziekstuk in drie stages, niveaus, in drie melodielijnen. (het kan ook anders, maar laten we het zo doen, als voorbeeld).

1.Aarde: de grondmelodie, een aantal klanken, noten die het thema inleiden, niet precies, niet accuraat…(shakti…)

2.Mens : akkoorden en maten worden toegevoegd, bijvoorbeeld mineur wekt ingetogenheid, weemoed als gevoel op. Majeur echter zal vrolijkheid opwekken. Het geheel krijgt een evenwichtigere uitstraling. Het muziekstuk wordt onder menselijke interpretatie meer precies, de mens bepaalt de emotionele dimensie. Ook in tai chi speelt de menselijke begeleider een belangrijkere rol in niveau 2 dan in niveau 1. (De lachende Boeddha, kaalhoofdig, geen duidelijke kruinchakra, met dikke buik, de menselijke organen worden benadruk, de menselijke Boeddha)

3.Hemel : in het derde niveau worden de pauzes en aanslagen, dus niet de noten zelf, maar
de momenten van niet-spelen belangrijk in het muziekstuk. Zij bepalen meer nog dan de noten zelf het muziekstuk…Het stuk wordt accuraat en precies. In de hemel zijn geen richtingen.(Shiva, de Boeddhistische voorstelling, met dotje op kruin, verbonden met het hemelse,borstkast benadrukt hemelse organen, de hemelse Boeddha)

Merk op dat de muziekgeschiedenis de omgekeerde weg heeft afgelegd…

Het Gregoriaans was hemelse muziek, gemaakt voor hemelse doeleinden (rond en wiskundig, zo wiskundig juist dat het emoties opwekt). Ook de notatie was hemels zonder maatindelingen. Ik herinner me de oude kerkboekjes van in mijn jeugd, waar vooraan Gregoriaanse notenbalken bestaande uit 4 lijnen en vierkantige noten zonder maatnotatie stonden.

Later werd de muziek meer en meer menselijk en vermenselijkt, het doel was de uitdrukking van menselijke gevoelens te kanaliseren (jazz, pop enz…)

Uiteindelijk kan muziek ook slechts aards worden; een manager ontdekt een gat in de markt, stelt een auditie open naar mooie meiden, die wat kunnen zingen, zoekt een stylist, liedjesschrijver enz..
Wederom ligt de vergelijking met onze tai chi chuan zo voor de hand. Tai chi zonder hemelse dimensie is slechts wat bewegen, slechts wat gedoe.
Een martiale toepassing zonder stijl uitgevoerd is slechts 'gedoe'.Niet meer noch minder dan wat muzieknoten in het wilde weg.

Ik wil geen oordeel vellen, er moet plaats zijn voor zowel aardse als menselijke en hemelse muziek…Zij hebben elk hun waarde, maar het gaat om het menselijke samenspel tussen hemelse en aardse elementen die wij ook in de Chinese filosofie aantreffen.

Kapha, zwaarte, aarde, Shakti, yin
Pitta, energie, mens, kundalini, mens
Vata, beweging, hemels, Shiva, yang

Dit muziekstuk "GOLBERVARIATIES" was beide; het was precies en het was accuraat en daarom noemde de muzikant(de factor mens) het dan ook "hemelse muziek". De kerngedachte hierachter bleek dat ook tai chi chuan zowel hemels als aards was, door een mens FYSIEK met elkaar verbonden. BACH VERBOND MUZIKAAL PRECIES EN ACURAAT HEMEL MET AARDE, WAT OP ZICH AL HEMELS KAN GENOEMD WORDEN.

Ander voorbeeld:

1.Wanneer men zomaar wat pijltjes gooit naar een schietroos, vallen sommige erin, andere ernaast: deel 1 aarde. Niet precies, niet accuraat.
2.Wanneer men nu alle pijltjes in de schijf gooit ver uit elkaar, maar in het ronde schijfje dus, wordt men precies. Deel 2 mens.
Nu wordt de menselijke begeleiding zeer belangrijk…
3.Stel nu dat men alle pijltjes heel dicht bij elkaar gooit, maar op 10 cm van het doel, dan is men accuraat, maar niet precies, dit was niet het doel, de menselijke begeleider heeft een ander doel op oog dan het lijkt!!!Kan zelfs gevaarlijk worden!!!…Deel 3: hemel accuraat en precies, pijltjes niet alleen dicht bij elkaar maar ook nog in het doel.
Het doel dient voor ogen te worden gehouden, accuraat zijn is niet genoeg.

Dat geldt ook zo voor tai chi-scholen, bedrijven enz…Zij dienen te waken over de menselijke begeleiding (eigenlijk steeds weer de onvoorspelbare, grillige factor).
Een goed beleid geeft ruimte en speelt verstandig hierop in, tracht naar oplossingen te zoeken…Zoeken naar EENHEID IN DE VERSCHEIDENHEID…
Door een minimum aan regels te stellen en toch de menselijke vrijheid te bewaren.
Zo is het thema van onze school dit jaar dan ook: stijl

Philippe (met dank aan Walter voor aanvullingen en correcties)

Het tuinpad (het Yinne pad)

Deze tekst is een poging om mijn persoonlijke ervaringen door middel van een metafoor te vertalen. Ze is een poging tot verwoording hoe ik de tai chi lessen van mijn leraren tracht te verwerken. Het is zeker niet de enige juiste benadering, het is mijn weg, de weg is voor iedereen hetzelfde, maar de manier waarop ze wordt bewandeld is voor elk mens uniek.

Stel je even voor: een grote natuurlijke tuin, zonder verharde wegen, spontane plantengroei, fauna en flora door de mens met rust gelaten.
Een taoïstische tuin als het ware…
De enige menselijke ingreep is een onbepaald aantal poortomkaderingen waarin echter geen poort zit. Gewoon twee verticale balken, vanboven verbonden door een horizontale balk.

Ze zijn ogenschijnlijk ongeordend verspreid over het landschap.
Aan de ingang van de tuin staat zo een poort. Je kunt door de poort de tuin ingaan, je zou ook langs de poort kunnen gaan, maar dat doe je niet, zomaar...
Alvorens je door de poort gaat zie je een deel van de tuin doorheen de poort, je ziet niet alles, wel een bepaald deel van de realiteit. Een dimensie van het geheel. Doorheen de poort zie je weer een poort die een volgende, andere dimensie laat zien enz… Er is duidelijk een gelaagdheid. Wandel rustig door de poort.
Er zijn geen voorgestippelde wegen, je volgt nu gewoon de weg van je intuïtie, je volgt de “flow”.
Een doelgericht mens fixeert nu die volgende poort en gaat er in een zo recht mogelijke lijn op af. Dit is het yange pad, het is rechtlijnig. Je neemt weinig of niets van de omgeving in je op en gaat recht op je “doel” af, je bent “prestatiegericht”! Op naar het volgende doel, dan weer het volgende en dan… starten, stoppen,starten,stoppen… Dan ineens: het “euh-moment”, waar ben ik? Wat doe ik? Waarom? Verwarring…Je ziet door het bos de bomen niet meer.
In de Chinese denkwereld nemen “slechte geesten” het rechtlijnige, doelgerichte yange pad.
Uiteindelijk verdwalen ze.
Wanneer je nu een kronkelend traject aflegt en niet naar een volgende poort stapt, neem je de yinne weg.
Je staat nu in een andere positie als daarnet, je ziet nu dingen die je net niet zag toen je nog voor de poort stond en er doorheen keek, je ziet nu ook dingen niet die je net wel zag…Je positie verandert voortdurend en telkens zie je dezelfde realiteit vanuit een ander oogpunt. “Goede geesten” nemen het kronkelende, cirkelvormige yinne pad, ze laten zich verdwalen.Je neemt dingen langzaam in je op, je geniet nu van de weg en het doel wordt minder prioritair, je gaat niet meer gericht naar een volgende poort, het doel is nu even ondergeschikt aan het pad, je eigen natuurlijk pad, niet een voorgekauwd beklinkerd pad. Uiteraard sla je goede raad niet uit de wind, geen” koppig zelf warm water uitvindende houding” aannemen. Neem goed bedoelde raad van anderen in je op, relativeer en vervolg dan rustig je pad,
rekening houdende met hun en je eigen mening, gedacht en gevoel. Je geniet van de dingen rondom je en van het gevoel dat het in je losmaakt. Ga gerust in op wat je voelt, als je dat wilt, niet zomaar “ergens een gevoel van…” Neen, ga in op:”wat voel ik?”.Of je doet het niet, je geniet gewoon van de weg en de omgeving, maakt niet uit…
Op een bepaald moment, als de tijd rijp is en als jij er klaar voor bent, zal je bijna ongemerkt door een volgende poort wandelen.
Je zit nu in een dimensie verder, het is een kort yang moment, na een lange yinne voorbereiding (zie tekst “de tai chi spiraal”).Je bent aangekomen in een ander deel van de aardse tuin. Je bent doorheen de volgende poort gegaan, het doel bood zichzelf aan, geen idee-fixe. Het komt erop aan te genieten van de yinne fases in het leven, daar haal je de meeste vreugde uit. De yange fases zijn kort en enkel goed als ze zijn voorbereid door een goede, genietbare yinne fase. Je kunt zelf genoeg voorbeelden vinden.
Ik geef er twee.
Een sporter die niet geniet van zijn trainingen en enkel gefixeerd is op winnen, mist de yinne fase, hij zal moeilijk kunnen winnen (niet dat ik “winnen” hoog in het vaandel draag, het is slechts een voorbeeld). Willen winnen is extreem yang en er is een risico aan verbonden; je denkt het te moeten kunnen herhalen, of nog beter presteren, een valkuil als het ware, je geniet niet meer van de yinne fase en misschien zelfs na een tijdje nog niet eens meer van de yange fase (het winnen zelf, want het moet steeds groter en beter worden!).
Een mooier voorbeeld: de geboorte is een yang moment na 9 maanden yin (hopelijk)genietbare zwangerschap.
Je merkt het al, de weg en vooral “genieten van de weg naar” is yin, het doel is yang, korter, explosiever. Beiden zijn van belang, ze kunnen niet zonder elkaar, yin en yang zijn onlosmakend verbonden, ze zijn niet gelijk, wel complementair en supplementair.
Eerst was er de leegte (wu-shi), toen de twee (yin en yang) en dan kwamen de duizend anderen…
Ik dank mijn leraren dat ze ons rustig en geduldig tai chi vormen en vooral principes trachten bij te brengen. Ze zijn een handig meetinstrument voor onze te tao ( manier van de weg te bewandelen).
Ik denk dan vooral aan de “basis cursus zwaardvorm” die Walter marsoul en Lief Brijs, samen met gevorderde studenten ons met veel geduld trachten aan te leren. Eens de weerstand (ik moet en zal de vorm kennen!) was gebroken, werd de weg naar (het plezier in het doen, genieten van het moment) veel belangrijker. Gewoon doen, genieten en als de tijd rijp is en als we er klaar voor zijn en als we dan nog willen en kunnen gaan we door de volgende poort en dan…dan zien we wel weer…Vooral niet vergeten te genieten…
Het aantal poorten in de tuin is onbepaald, nooit kan je zeggen dat je alle poorten hebt doorkruist, dat hoeft ook niet, bovendien is het onmogelijk dat in èèn mensenleven te doen.
Er zijn zoveel poorten, niemand weet hoeveel…De weg, genieten en leren van de weg zijn de meest intense, vreugdevolle dingen van het leven, althans dat is naar mijn aanvoelen toch zo…

Philippe.